శ్రీరామా! జయరామా! - భీమాంజనేయ యుద్ధం నుండి ఘంటసాల

శ్రీరామ నామం కడు మధురం. రామునిపై ఎన్ని పాటలు విన్నా తనివితీరదు. ఇంకా వినాలని వుంటుంది. అది శ్రీరామ నామ మహిమ. అందులోను ఘంటసాల గళంలో వింటే మేను పులకించి, మనసు పరవశిస్తుంది. శ్రీ రామా! జయరామా! అనే ఈ పాట భీమాంజనేయ యుద్ధం లోనిది. ఇద్దరు ప్రముఖ వెయిట్ లిఫ్టర్లు ఈ చిత్రంలో భీమునిగా (దండమూడి రాజగోపాల్) మరియు ఆంజనేయునిగా (కామినేని ఈశ్వర రావు) పాత్రలు పోషించారు. ఈ చిత్రంలో ఎక్కువగా విన్న పాట 'జయజయ జానకి రామ', ఇదివరలో పోస్టు చేశాను. ఈ చిత్రంలో మాస్టారు పాడిన పద్యాలు, పాటలు ఎన్నో ఉన్నాయి. ఎక్కువ శాతం పాటలు తాండ్ర, డా.సి.నా.రె. వ్రాసారు. డబ్బింగ్ సంభాషణల రచయిత రాజశ్రీ ఒక పాట వ్రాసారు. ఈ చిత్రానికి సంగీత దర్శకులు టి.వి.రాజు (తోటకూర వెంకట రాజు).

	చిత్రం:	భీమాంజనేయ యుద్ధం (1966)
	రచన:	తాండ్ర
	సంగీతం:	టి.వి.రాజు
	గానం:	ఘంటసాల
	సాకీ:	రామా!... రామా!.. రఘుకులసోమ
	పల్లవి:	శ్రీరామా జయరామా	| శ్రీరామా |
	్ప్	నీల నీరద కోమల శ్యామా
		శ్రీరామా! జయరామా!
	చరణం:	సాధు సంస్తూయ సాకేత ధామా!	| సాధు సంస్తూయ |
		శాంతి సంధాన జగదభిరామా….ఆ..ఆ..	| శాంతి సంధాన |
		తారక శుభనామ కళ్యాణ రామా!
		శ్రీరామా! జయరామా!	| శ్రీరామా |
		నీల నీరద కోమల శ్యామా
		శ్రీరామా! జయరామా!
	సాకీ:	మైధిలీ మధుర మందార చామర సమాందోళనా
		మణి కంకణ మంజులమూర్తి, రామచంద్ర మూర్తి
	చరణం:	దాశరధీ ఘన కారుణ్య జలధి	| దాశరధి |
		దానవ సంహార ధర్మ విచారా...ఆ..ఆ..	| దానవ సంహార |
		సకల గుణసాంద్ర శ్రీరామచంద్రా	| సకల గుణసాంద్ర |
		శ్రీరామా! జయరామా!
		నీల నీరద కోమల శ్యామా
		శ్రీరామా! జయరామా!
		శ్రీరామా! జయరామా!

కృతఙ్ఞతలు: చందమామ లో ప్రచురితమయిన ఈ చిత్రపు పోస్టరును, ఈ పోస్టులోని పాటను సమకూర్చిన శ్రీ బొల్లాప్రగడ సోమేశ్వరరావు గారికి.

మన దేశం (1949) నుండి 'జయ జననీ పరమ పావని'

స్వాతంత్ర్య సముపార్జనలో ఎందరో నేతలు చేసిన త్యాగాలు, అవిరామ కృషి వలన మనకు 1949 ఆగస్టు 14 అర్ధరాత్రి స్వరాజ్యం వచ్చింది. అందులో ప్రముఖ పాత్ర వహించిన వ్యక్తి, మన 'జాతిపిత' మోహన్‌దాస్‌ కరమ్‌ చంద్‌ గాంధీ. అహింసను ఆయుధంగా చేసుకుని అపూర్వ విజయాన్ని సాధించాడా మహానుభావుడు. అందుకే మహాత్ముడైనాడు. ప్రస్తుత ప్రపంచ పరిస్థితి చూస్తే ఎక్కడ చూసినా హింస పెచ్చుపెరిగి పోయింది. హింసతోనే అన్నీ సాధించగలమనే విద్రోహ శక్తులు ఉధృతంగా ఉన్నాయి. ఈ ప్రపంచానికి గాంధీజీ గొప్పతనం గాని, ఆయన ఆశయాలను గౌరవించడం తెలియదు. మూడు సార్లు మహాత్ముని పేరు ప్రతిపాదించినా ఆయనకు శాంతి పురస్కారాన్ని త్రోసిపుచ్చారు కుసంస్కారులు. అమరుడైన ఆ మహా మహునికి అశ్రు నివాళులు. 

స్వాతంత్ర్య సంగ్రామ నేపథ్యంలో 1949 లో "విప్రదాస్" అనే శరత్ వ్రాసిన బెంగాలీ నవల ఆధారంగా మీర్జాపురం రాజా వారి సతీమణి సి.కృష్ణవేణి నిర్మించిన చిత్రం మనదేశం. ఇందులో సబ్ ఇన్‌స్పెక్టర్ వేషంలో రంగ ప్రవేశం చేసి, తరువాతి కాలంలో తెలుగువారికి ఒక మరపురాని కథానాయకుడుగా, ఒక ప్రముఖ ముఖ్యమంత్రిగా, ఎందరికో స్ఫూర్తినిచ్చిన వ్యక్తి నందమూరి తారక రామారావు (ఎన్‌.టి.ఆర్). మన దేశం చిత్రానికి  సంగీతానికి సర్వబాధ్యతలు తొలిసారిగా ఘంటసాల మాస్టారు నిర్వహించారు. కనుక ఇది సంగీతదర్శకునిగా మాస్టారి మొదటి చిత్రం. దర్శకత్వం ఎల్.వి.ప్రసాద్. సముద్రాల రాఘవాచార్యులు కథ, పాటలు వ్రాసారు. భారతదేశపు నైసర్గిక స్వరూపాన్ని దౄష్టిలో వుంచుకుని, దేశ ఎల్లలలను ఉటంకిస్తూ, వివిధ నదులను స్మరిస్తూ, వ్రాసిన భావగర్భిత గీతం జయజననీ పరమ పావని. ఈ పాటను, మాస్టారు, సి. కృష్ణవేణి, బృందం పాడారు. 

	చిత్రం:	మన దేశం (1949)
	రచన:	సముద్రాల రాఘవాచార్య (సీనియర్)
	సంగీతం:	ఘంటసాల వెంకటేశ్వర రావు
	గానం:	ఘంటసాల, సి.కృష్ణవేణి, బృందం
పల్లవి:	అందరు:	జయజననీ పరమపావని జయజయ భారత జననీ	| జయజననీ |
		జయజననీ పరమపావని
చరణం:	కృష్ణవేణి-బృందం:	శీతశైల మణిశృంగ కిరీటా	| శీతశైల |
	ఘంటసాల-బృందం:	సింహళ జాంబూ పద పీఠా
	అందరు:	శీతశైల మణిశృంగ కిరీటా
		సింహళ జాంబూ పద పీఠా
	అందరు:	వింధ్య మహీధర మహామేఖలా	| వింధ్య |
		విమల కాశ్మీర కస్తూరి రేఖా	| విమల |
		జయజననీ పరమపావని జయజయ భారత జననీ
		జయజననీ పరమపావని
	ఘంటసాల:	ఆ...ఆ...ఆ..
చరణం:	కృష్ణవేణి-బృందం	గంగా, సింధూ, మహానదీ
	ఘంటసాల-బృందం	గౌతమీ, కృష్ణా, కావేరీ
	కృష్ణవేణి-బృందం	గంగా, సింధూ, మహానదీ
	ఘంటసాల-బృందం	గౌతమీ, కృష్ణా, కావేరీ
	అందరు:	జీవసార పరిపూజిత కోమల సస్య విశాలా శ్యామలా	| జీవధార |
		సస్య విశాలా శ్యామలా
		జై జయజననీ పరమపావని జయజయ భారత జననీ
		జయజననీ పరమపావని జయజయ భారత జననీ
		జయజయ భారత జననీ
		జయజయ భారత జననీ
		జయజయ భారత జననీ

Thanks to Wikipedia for the information; Project Ghantasala for the song and Sakhyaa.com for lyrics.