అరుదైన ఘంటసాల, లీల పాట - గులాబీల తావులీనే - చరణదాసి చిత్రం నుండి

లలితా ఫిలింస్ పతాకంపై టి.ప్రకాశరావు దర్శకత్వంలో  ముగ్గురు అగ్ర నటులు (ఎన్.టి.ఆర్., ఎ.ఎన్.ఆర్., ఎస్.వి.ఆర్.), ఇద్దరు అగ్ర నటీమణులు (సావిత్రి, అంజలీదేవి) నటించిన చిత్రం చరణదాసి (1956). అంతేకాకుండా చలన చిత్ర జీవితంలో ఎన్‌.టి.ఆర్. తొలిసారిగా శ్రీరాముని పాత్రలో కనిపించిన చిత్రమిది. ఈ చిత్రకథ కు మూలం నోబెల్ బహుమతి గ్రహీత ఆచార్య రవీంద్రనాథ్ టాగోర్ వ్రాసిన బంగాలీ నవల "నౌకా డూబీ" (ఆంగ్ల అనువాదం: The wreck).  పడవ ప్రమాదంలో గల్లంతయి కొత్తగా పెళ్ళయిన ఇద్దరు జంటలో భార్యాభర్తలు తారుమారు అవుతారు.  అప్పటి సంప్రదాయం ప్రకారం పెళ్ళికి ముందు ఒకరినొకరు చూడకపోవడం, ప్రమాదంలో స్మృతి తప్పడం వలన అయోమయ పరిస్థితి ఏర్పడుతుంది. ఆఖరుకు అసలు జంటలెవరో తెలుస్తుంది. అయితే చరణదాసి చిత్రంలో పడవకు బదులు రైలు ప్రమాదం చూపించారు. అయితే రవీంద్రుని కథను యథాతథంగా తీయకపోవడం వలన ఈ చిత్రం చాల విమర్శలకు గురి అయింది. అంతేకాక బాక్సాఫీసు వద్ద ఘోర పరాజయం చవిచూసింది. చరణదాసి చిత్రానికి  ఘంటసాల మాస్టారు పి.లీల, పి.సుశీల లతో చెరొక యుగళగీతం, సుశీలతో కొన్ని సంవాద పద్యాలు గానం చేశారు.  ఎ.ఎన్‌.ఆర్., సావిత్రిలపై చిత్రీకరించిన ఘంటసాల-లీల పాడిన హిందోళంలో స్వరపరచిన ఒక చక్కని యుగళగీతం యొక్క దృశ్య, శ్రవణ, సాహిత్యాలను ఇక్కడ పొందు పరుస్తున్నాను. సంగీతం ర'సాలూరు రాజేశ్వరరావు, రచన సముద్రాల రాఘవాచార్యులు. 

రథ సారధులు 

ఆడియో మూలం: ఘంటసాల గాన చరిత

         లీల:           ఆ..ఆ..

        ఘంటసాల:   ఆ..ఆ..

        లీల:           గులాబీల తావులీనే కులాసాల జీవితాల

                        విలాసాలివే, వికాసాలివే

        ఘంటసాల:   ఇదే ప్రేమ జీవితాల వరాలౌను ప్రేయసి

        లీల:           గులాబీల తావులీనే కులాసాల జీవితాల

                        విలాసాలివే, వికాసాలివే

        ఘంటసాల:   ఇదే ప్రేమ జీవితాల వరాలౌను ప్రేయసి

        లీల:           మానస సీమల, మాయని ప్రేమల

                        మాధురులెపుడూ మారవుగా

        ఘంటసాల:   మారవులే...                                          | మారవులే |

        లీల:           ప్రమాణముగా

        ఘంటసాల:   మారవులే

        లీల:           ప్రమాణముగా

        ఘంటసాల:   జీవన తారవు, దేవివి నీవే                           | జీవన |

        ఇద్దరు:        గులాబీల తావులీనే కులాసాల జీవితాల

                        మనజాలినా.. అదే చాలులే..

                        ఇదే ప్రేమ జీవితాల వరించే వరాలుగా

                        ఆ.. ఆ.. ఆ.. ఆ..

                        ఆ.. ఆ.. ఆ.. ఆ..     

కృతజ్ఞతలు: యూ ట్యూబ్ వీడియో అందించిన ప్రణీత్ గారికి, సినిమా వివరాలు పోస్టు చేసిన వికీపీడియా వారికి.

బ్రహ్మదేవునిపై అరుదైన పాట - భీష్మ చిత్రం నుండి

భీష్మ (1962)

భీష్మ చిత్రం విడుదలై యాభై సంవత్సరాలయింది. 1962 లో విడుదలైన భీష్మ చిత్రంలో భీష్ముడు గా ఎన్.టి.రామారావు అద్భుతమైన నటన ప్రదర్శించారు. భీష్ముడు కారణ జన్ముడు. అతని పుట్టుకకు, అతని తండ్రి అయిన శంతనుని పుట్టుకకు కొంత పూర్వ చరిత్ర వుంది. అదేమిటంటే, ఒకసారి బ్రహ్మదేవుని దర్శించ దానికి వచ్చిన మహాభిషకుడు (ప్రభాకర రెడ్డి) అనే యక్షుడు ఆ కొలువులో గంగను చూస్తాడు. ఇద్దరు పరస్పరం ఆకర్షితులవుతారు. అయితే వారు సభా మర్యాద మరచి బ్రహ్మదేవుని నిర్లక్ష్యం చేయడంతో చతుర్ముఖునికి కోపం వచ్చి వారిని భూలోకంలో జన్మించమని శపిస్తాడు.  వారు క్షమాభిక్ష కోరగా కనికరించి వారి మనో వాంఛ తీరిన పిదప స్వర్గ లోక ప్రాప్తి కలుగుతుందని తెలుపుతాడు. ఆ మహాభిషకుడు కురువంశంలో శంతన మహారాజుగా జన్మిస్తాడు. తరువాత గంగను చూసి మోహించి, ఆమె పెట్టిన షరతులకు అంగీకరించి ఆమెను వివాహమాడతాడు. ఇక భీష్ముని సంగతికొస్తే, వశిష్ట మహర్షి ఆశ్రమంలో వున్న కామధేనువు "నందిని" అనే గోవును అష్టవసువులు అనే ఎనిమిది మంది గంధర్వులు ప్రభాసుడు ("ద్యు" అని మరో పేరు) అనే ఒక వసువు ప్రోద్బలంతో అపహరిస్తారు. ఈ చర్యకు కోపించి వశిష్టుడు అష్టవసువులను భూలోకంలో జన్మించమని శపిస్తాడు. అయితే ప్రభాసుడు తప్ప మిగిలిన వారు మహర్షిని క్షమాభిక్ష కోరుతారు. అప్పుడు వసిష్టుడు "ఆ ఏడుగురు వసువులు భూలోకంలో జన్మించిన వెంటనే ముక్తిని పొందుతారు" అని, శాప విమోచనం చెబుతాడు. అయితే పశ్చాత్తాప కాంక్ష లేని ప్రభాసుడు మాత్రం చిరకాలం జీవించి, ఎంతో మానసిక క్షోభకు గురి అవుతాడని తెలుపుతాడు.  అయితే కొంత శాంతించి, ప్రభాసుడు చరిత్రలో చిరస్మరణీయమైన సాటిలేని మేటి వీరుడవుతాడని తెలుపుతాడు.  ఆ ప్రభాసుడే శంతన మహారాజు కు గంగకు కలిగిన దేవవ్రతుడు (గాంగేయుడు). తదుపరి భీషణ ప్రతిజ్ఞ చేసి భీష్ముడు అవుతాడు. అష్టవసువులు భూలోకంలో జన్మించ బోతున్న గంగను వేడుకుని తమను సంతానంగా స్వీకరించి విముక్తి కలిగించమని కోరుతారు.  ఈ చిత్రానికి మాస్టారు "కుప్పించి యెగసిన కుండలమ్ముల కాంతి" మరియు "నా జన్మంబు తరింప జేసిన" అనే పద్యాలను ఇదివరకు పోస్టులలో ఈ బ్లాగులో చదివారు.  ఈ పోస్టులో బ్రహ్మదేవుని స్తుతిస్తూ దేవతలు పాడిన ఆరుద్ర గీతం ఘంటసాల, పి.సుశీల, బృందం పాడారు. సంగీతం శ్రీ సాలూరు రాజేశ్వర రావు గారు. ఈ పాటకు ముందు వచ్చే శ్లోకం గురు స్తోత్రం లోనిది.

చిత్రం:       భీష్మ (1962)
రచన:      ఆరుద్ర 
సంగీతం:  సాలూరు రాజేశ్వర రావు 
గానం;      ఘంటసాల, సుశీల, బృందం

	ఘంటసాల:	బ్రహ్మానందం పరమ సుఖదం కేవలం జ్ఞానమూర్తిం
		విశ్వాతీతం గగన సదృశం తత్వమస్వాది లక్ష్యం
		ఏకం నిత్యం విమల మచలం సర్వధీ సాక్షిభూతం
		భావాతీతం త్రిగుణరహితం సద్గురుం తం నమామి
		ఓం! ఓం! ఓం!
	ఘంటసాల-బృందం:	బ్రహ్మదేవ శుభ భాగ్యవిధాతా - 3
		పాహి పాహి హే! భావాతీతా - 2
		బ్రహ్మదేవ శుభ భాగ్యవిధాతా
	సుశీల:	ఆ..ఆ...ఆ..
		సిత కమలాసన సృష్టి కారణ ఆ..ఆ..
		సితకమలాసన సృష్టి కారణ
		నత జనావనా ఓ చతురానన - 2
		వేద శాస్త్ర విజ్ఞాన నిధానా - 2
		సకల లోక సంసేవిత చరణా
	ఘంటసాల-బృందం:	బ్రహ్మదేవ శుభ భాగ్యవిధాతా -2
		పాహి పాహి హే! భావాతీతా
		బ్రహ్మదేవ శుభ భాగ్యవిధాతా

కృతజ్ఞతలు: యూ ట్యూబ్ వీడియో పొందుపరచిన "trinidad526" వారికి.