అష్టవసువులలో ఒకడైన ప్రభాసుడు ("ద్యు") అనే వసువు, తోటి వసువులను ప్రేరేపించి వశిష్ట మహర్షి ఆశ్రమంలోని కామధేనువు "నందిని" ని హరించిన కారణంగా శాపగ్రస్తుడై గంగా-శంతనులకు దేవవ్రతుడుగా జన్మించి, తండ్రి మనసుపడిన దాశరాజు కుమార్తె మత్స్యగంధిని కలుసుకుని, దాశరాజు కోరిక మేర ఆజన్మ బ్రహ్మచర్యం వహిస్తానన్న భీషణ ప్రతిజ్ఞ మూలంగా భీష్ముడైనాడు. మహాభారతం లో భీష్ముడు కీలకమైన పాత్ర వహిస్తాడు. ఆయన కారణ జన్ముడు. కొడుకు చేసిన త్యాగానికి సంతసించి, పుత్రవాత్సల్యం తో శంతనుడు భీష్మునికి స్వచ్ఛంద మరణం, అంటే తను కోరినపుడే తనకు మృత్యువు సంభవించే వరమిస్తాడు. కురుక్షేత్ర యుద్ధంలో తాతను గెలవలేనని తెలిసిన అర్జునుడు శ్రీకృష్ణుని సలహాపై పేడియైన శిఖండిని అడ్డు పెట్టుకుని యుద్ధానికి దిగుతాడు. ఈ శిఖండియే భీష్మునిచే తిరస్కరించబడి, భీష్ముని చంపడం వరంగా పొంది పునర్జన్మనెత్తిన కాశీరాజు కూతురు అంబ. యుద్ధంలో ఆడ వారితో యుద్ధం చేయననే నియమంతో అస్త్ర సన్యాసం చేసిన భీష్ముని గాండీవి తన శరాఘాంతంతో కూల్చి, నేలకొరిగే తాతని అంపశయ్య పై పరుండబెడతాడు. అది అశుభకాలమైన దక్షిణాయనం అవడం చేత, పుణ్యకాలమైన ఉత్తరాయణం వచ్చే వరకు భీష్ముడు నిరీక్షిస్తాడు. ఆ సమయంలో ధర్మ సూక్ష్మాలను తెలుసుకోగోరే ధర్మజుని ఆరు ప్రశ్నలకు సమాధానంగా విష్ణు సహస్ర నామాన్ని బోధిస్తాడు కురు పితామహుడు. అనంతరం శంఖ, చక్ర, గదా, పద్మ హస్తుడైన శ్రీ కృష్ణుని దర్శనంతో ఆ దేవదేవుని స్తుతించి మాఘ శుద్ధ ఏకాదశి నాడు తనువు చాలిస్తాడు భీష్ముడు. అదే భీష్మ ఏకాదశి. ఆరోజే విష్ణు సహస్రనామ జయంతి. భీష్ముని గా ఎన్.టి.ఆర్., శ్రీకృష్ణునిగా హరనాథ్ భీష్మ చిత్రంలో నటించారు.
చిత్రం: | భీష్మ (1962) | |
రచన: | ఆరుద్ర | |
సంగీతం: | ఎస్.రాజేశ్వర రావు | |
గానం: | ఘంటసాల | |
పద్యం: | దేవ దేవా జీవాత్మకా దేవ వంద్యా | |
శంఖ చక్ర గదా పద్మ చారుహస్తా | ||
వాసుదేవా త్రివిక్రమా వరదా పరమపురుషా | ||
ప్రణుతి యొనర్చెద కరుణ గనుమా ఆ..ఆ..ఆ… |
Those were the times when whispers amongst people went around as to how come Telugu film hero NTR, with all his style & gimmicks in the social,” Janapada” & mythological films heading towards the top position, preferred to play a role of this kind-with neither a heroine beside nor the glamour the Telugu audience crave for…just with a ripen beard & the form of an aged bachelor. But NTR moulded such negative winds against him in his favour & emerged with thumping success with his action as “Gaangeya” in the film “Bhishma” He titled completely the general impression that NTR was certainly suitable only for the glamorous mythological roles of –say like those of the Lord Rama, Krishna or Venkateshwara or Siva for that matter. The film was a mile stone in his film career…a feather in his cap.
రిప్లయితొలగించండిIt is said that B.A. Subba Rao, the producer of the film had felt much enamored with the majesty & the style of walk of NTR during the days the former was making all trials for entry into the field, at the first sight itself. And with this thought in mind he produced the film “Palletoori Pilla” with the combination of NTR,ANR & Anjali. Thus, effectively, it was B.A.Subba Rao who made NTR as the “hero of the story “for the first time. But, the credit was grabbed by Vijaya Productions whose “Shaavukaaru” film was released 20 days before “Palletoori Pilla”
NTR’s affinity with BAS Productions is very deep routed. He had lot of regard…above that lot of gratitude towards B.A.Subba Rao.And in case of the role of “Bhishma too,he kept up the faith reposed in him by the producer. He came forward to shoulder the burden of taking up the role of Bhishma , the “grand father of Kuru dynasty” despite great people like Chakrapani did not favour such idea.The first time “Bhishma” film was released in 194 with Jandhyala Gowrinatha Sastry as its hero under the direction of Chithrapu Narayana Murthy. B.A.Subba Rao’s penchant to see the range & vividness in the role of that Bhishma by NTR ,after 18 years, got the same theme reflected on the silver screen again.
For BAS’s “Bhishma” film,the life nerve is its narration of the story. The style of narrating the importance/prominence of the role “Bhishma “,at every stage of the film by pruning the story only to the extent necessary ,despite its being big with several roles & sib-stories-all appearing ,prima facie ,equally important,is clearly visible in the cinema. Thapi Dharma Rao’s dialogues & Arudra’s story made the story go without losing its grip.Though Thapi Dharma Rao was shown as the dialogue writer in the titles of the film, it is said that part of them were written by Arudra also.That is why there was a joke about the review of this cinema in those days ;that was…..”In the film “Bhishma” some dialogues go very “Thapi”(slow-rather leisurely true to the meaning of the name Thapi Dhrma Rao) while some very ‘Adurdaga”(fast-rather inquisitely true to the meaning of the poet “Arudra” ) Veteran actors/actresses helped the film a lot by their actions. Galaxy of cine artiste like Gummadi, Relangi, Nagabhushanam, Prabhakar Reddy,Shobhan Babu, Anjali Devi, Kantha Rao etc gave wholeness to the film. The role of Krishna was played by Harinath. Amidst these famous artiste, with his clear diction/pronunciation & sharp expression of feelings Dhulipala scored good marks by leaving his own mark in the role of Duryodhana in his this very first film.NTR showed his cosmic form in terms of his unparallel action in the film as one of the eight baned “Ashtavasuvulu”,as young Gaangeya performing the marriage of Vichithraveerya”,as the middle aged Bhishma overseeing the kingly rule, as one who brought up Dhritharaashtra & Panduraja AND their offspring Kauravas & Pandavas,at last as the octogenarian great Kuru warrior who lied down defeated in the hands of his grandson- Arjuna after fighting heroically from the side of Kauravas for a simple sin of having eaten their salt.His action in the secenes of his taking the wild oath (Bhishma Prathigya),war field-especially during the song “Kuppinchi Yegasina Kundalambula Kanthi Gagana Bhaagambella Gappigonaka” is simply unforgettable.The mental agony/affliction & the friction Bhishma underwent as one who was responsible for the spread of the empire & as one before whose own eyes itself the Kuru dynasty dreamt very high got split & ruined/wrecked/destroyed, was commendably expressed by NTR in his actions & feelings.
రిప్లయితొలగించండిAnother boon for the picture was S.Rajeshwar Rao’s music.Songs like “JoJoJo la”…Hailo Hailessa”…”Mansuloni Korika” etc still find place in the hearts of the audience not to speak of the poems like Naa Janmambu Tharimpa Jeseda Prathigyan Dikpathul Sakshigaa”,.. “Kuppinchiyegasina”.. etc.Similarly,the music suiting to the sequences all through gave additional strength to the screen play. Though dating back half a decade, that pearl still shines even with all the dust of efflux of time wrapped around.
తేటగీతి పద్యం:-
రిప్లయితొలగించండిదేవదేవ! జీవాత్మకా! దేవవంద్య!
శంఖచక్రగదాపద్మచారుహస్త!
వాసుదేవా! త్రివిక్రమా! వరద! పరమ-
పురుష! ప్రణుతి యొనర్చెద! కరుణ గనుమ!