బలిపీఠం (1975) చిత్రం ఆరంభంలో ఘంటసాల మాస్టారు పాడిన శ్లోకం

 ప్రముఖ దర్శకులు దాసరి నారాయణ రావు దర్శకత్వం వహించిన బలిపీఠం చిత్రం ఆరంభ ముహూర్తానికి ఘంటసాల మాస్టారు పాడిన ఒక శ్లోకం వెలుగులోకి వచ్చింది. అయితే మాస్టారు ఈ చిత్రంకోసం ఈ శ్లోకాన్ని ఆలపించిన దాఖలాలు లేవు. కాని ఘంటసాల మాస్టారు స్వర్గస్తులైన తర్వాత వచ్చిన సినిమా బలిపీఠం. ఘంటసాల మాస్టారి మీద ఉన్న అభిమాన, గౌరవ, భక్తి భావముల తో, దాసరి గారు బహుశా ఈ  ప్రార్ధనా శ్లోకాన్ని ప్రారంభంలో పెట్టి వుంటారని ఈ ఖండికను భద్రపరచిన శ్రీ డబ్బీరు విశ్వనాథ రావు గారు తెలియజేసారు. వారికి ధన్యవాదాలు.  

ఇది భర్తృహరి రచించిన నీతిశతకము లోని మొదటి శ్లోకం.  

దిక్కాలాద్యనవచ్ఛిన్నానంత  చిన్మాత్ర మూర్తయే|

స్వానుభూత్యేకమానాయ నమ: శాంతాయ తేజసే||

పదవిచ్ఛేదన:

దిక్-కాలాది-అనవచ్ఛిన్న-అనంత చిన్మాత్ర మూర్తయే|

స్వానుభూతి-ఏక-మానాయ నమ: శాంతాయ తేజసే||

ప్రతిపదార్థం:

దిక్ - దిక్కులు; కాల - కాలము; ఆది - మొదలైన; అనవచ్ఛిన్న - బంధింపబడని ; అనంత - అంతములేని; చిన్మాత్ర - స్వచ్ఛమైన మేధస్సు; మూర్తయే - ప్రతిరూపమైన; స్వ - స్వీయ; అనుభూతి - అనుభవము లేదా భావన; ఏక - ఏకమైన లేదా ఒక్కటే; మానాయ - చిత్తోన్నతి; నమ: - నమస్సులు; శాంతాయ - శాంత స్వరూపుడైన; తేజసే - ప్రకాశవంతమైన.

తాత్పర్యం (మాస్టారు ఆలపించింది):

దేశ (దిశా*) కాల పరిమితిలేక, జ్ఞానస్వరూపమై, అనుభవముచేతనే ఎరుంగదగినదై, శాంతమైన జ్యోతిస్వరూపమగు పరబ్రహ్మకు నమస్కారము.

*దేశ అని కాక దిశా (దిక్కు) అని వుండాలని నా అభిప్రాయము.

ఈ తాత్పర్యం నా మాటల్లో:

దిక్కులు మరియు కాలం అనే పరిమితులకు అతీతుడైన, స్వచ్ఛమైన మేధస్సుకు ప్రతిరూపమై, కేవలం ఆత్మ ప్రయత్నం మరియు అనుభవం ద్వారానే అర్థం చేసుకోదగిన, ప్రకాశవంతమైన మరియు శాంత స్వరూపుడైన ఆ దేవునికి నమస్కారాలు.

కృతజ్ఞతలుః ఈ శ్లోకం దృశ్య ఖండికనందించిన శ్రీ డబ్బీరు విశ్వనాథ రావు గారికి ధన్యవాదాలు.