ఘంటసాల తదితరులు గానం చేసిన రామదాసు కీర్తన - అదిగో భద్రాద్రి - భక్త రామదాసు (1964) నుండి

రామదాసు గా శ్రీ నాగయ్య

ఖమ్మం జిల్లా పాల్వంచ తాలూకా తహసీల్దారైన శ్రీ కంచెర్ల గోపన్న భద్రాచల రాముని భక్తికి దాసుడై "రామదాసు" గా మారతాడు.  పోకల దమ్మక్క అనే రామభక్తురాలి ప్రేరణతో  భద్రాచలంలో రాముని గుడి నిర్మాణానికి పూనుకొని, ధనం సరిపోక, ప్రజలు యిచ్చిన శిస్తుల వసూళ్ల నుండి కొంత ధనాన్ని గుడి కట్టించడానికి వినియోగించి, తద్వారా కుతుబ్ షా వంశస్థుడైన గోల్కొండ సుల్తాన్ తానీషా ఆగ్రహానికి గురై, కోటలో బందీ చేయబడతాడు.  చెఱసాలలో తన ఆరాధ్య దైవమైన శ్రీ రాముని పై కీర్తనలు రాసి, తదుపరి రామకృప వలన చెఱ నుండి విముక్తుడవుతాడు. ఈ కీర్తనలే "భద్రాచల రామదాసు కీర్తనలు" గా ప్రసిద్ధి పొందాయి. భక్త రామదాసు గా శ్రీ చిత్తూరు వి. నాగయ్య గారు నటించి, దర్శకత్వం వహించిన యీ చిత్రంలో శ్రీ మహమ్మద్ రఫీ గారు కబీర్ దాస్ పాత్రధారికి  "దిల్ కో హమారే దర్శన్ దేనా", "కహే కో రోనా" అనే రెండు పాటలు పాడారు. శ్రీ  నాగయ్య, రఫీ గార్ల మధ్య గల అన్యోన్యతకు సంబంధించిన చర్చ, వ్యాసం కొరకు ఇక్కడ క్లిక్ చేయండి. శ్రీయుతులు మంగళంపల్లి బాలమురళీకృష్ణ గారు, శ్రీమతులు టి.జి.కమల (నాగయ్య గారి మరదలు), జిక్కీ, సుశీల గార్లు కూడా పాడారీ చిత్రానికి. దాదాపు యాభై పాటలు, శ్లోకాలు గలిగి, నలుగురు ప్రముఖులు -నాగయ్య, ఓగిరాల రామచంద్ర రావు (వీరి ఆఖరి చిత్రం), హెచ్.ఆర్.(హోస్పేట రామశేష) పద్మనాభ శాస్త్రి (తొలి తెలుగు టాకీ చిత్రం భక్త ప్రహ్లాద, 1931 సంగీత దర్శకులు), అశ్వథ్థామ - సంగీత సారధ్యం వహించిన యీ చిత్రంలో చెప్పుకోదగ్గ విషయం ఏమంటే టైటిల్స్ పడేటప్పుడు వినిపించే రామదాసు కీర్తనను ఘంటసాల, పి.బి.శ్రీనివాస్, మరియు ఎ.పి.కోమల గార్లు పాడారు. టైటిల్స్ ముందు గల శ్లోకాన్ని కూడా ఘంటసాల గారు ఆలపించారు.  ఆ కీర్తన వివరాలు ఇక్కడ పొందు పరుస్తున్నాను.   

నాగయ్య,   ఘంటసాల,   పి.బి.శ్రీనివాస్,  ఎ.పి.కోమల

 చిత్రం:    భక్త రామదాసు (1964)

రచన:    రామదాసు (కంచెర్ల గోపన్న)

గానం:    ఘంటసాల, పి.బి.శ్రీనివాస్, ఎ.పి. కోమల

సంగీతం: నాగయ్య, అశ్వథ్థామ, ఓగిరాల, హెచ్.ఆర్.పద్మనాభశాస్త్రి

 (వీడియోలో పూర్తి పాటలేదు.)

శ్లోకం:
ఘంటసాల: ఓమ్! నమో విఘ్నేశ్వరాయ

              ఓమ్! నమో విశ్వేశ్వరాయ

              ఓమ్! నమో నారాయణాయ

కీర్తన:

అందరు:     అదిగో భద్రాద్రీ గౌతమి ఇదిగో చూడండి                     | అదిగో |

పి.బి.        ముదముతొ సీతా ముదిత లక్ష్మణులు

              ఆ..ఆ...ఆ

              ముదముతొ సీతా ముదిత లక్ష్మణులు

              కలిసి కొలువగా రఘుపతి యుండెడి

అందరు:     అదిగో భద్రాద్రీ గౌతమి ఇదిగో చూడండి

కోమల: చారు స్వర్ణ ప్రాకారముతో ఆ..ఆ..

              చారు స్వర్ణ ప్రాకార గోపుర

              ద్వారముతో సుందరమై యుండెడి                          | అదిగో |

ఘంటసాల: అనుపమానమై అతి సుందరమై..ఈ...ఈ...

              అనుపమానమై అతి సుందరమై

              దనరు చక్రముగ ధగధగ మెరసెడి                            | అదిగో |

పి.బి.        కలియుగమందున అల వైకుంఠము..ఆ..ఆ..

              కలియుగమందున అల వైకుంఠము

              అలరు చున్నది ప్రజముగ మొక్కుడి                      | అదిగో |

సుసర్ల సుందర స్వరకల్పనలో 'బలేబావ' నుండి ఘంటసాల ఆలపించిన సుమధుర గీతం

1957 లో వచ్చిన జగ్గయ్య, షావుకారు జానకి నటించిన హాస్య కుటుంబ కథా చిత్రం "బలే బావ".  ఇందులో ఘంటసాల మాస్టారు పాడిన రెండు చక్కని పాటలున్నాయి. మాస్టారు పాడిన "ఆనందమంతా" పాట కల్యాణి రాగం లో స్వర పరిచారు. చాల మంచి పాట.  దక్షిణామూర్తి గారు గొప్పగా స్వర పరిచారు. ఇది అనిసెట్టి గారు వ్రాసిన ఒక చక్కని రొమాంటిక్ సాంగ్.  అందులో మాస్టారు పాడుతుంటే ఎంతో ఆహ్లాదంగా వీనుల విందుగా  వుంటుంది ఈ పాట.  కొద్దిగా అరుదైన పాటే.  ఈ చిత్రం కు సంబంధించి ఎక్కువ వివరాలు దొరకలేదు. ఈ పాట ఆడియో, సాహిత్యం ఇక్కడ పొందు పరుస్తున్నాను. మీకు తప్పక నచ్చుతుంది ఈ పాట.

 చిత్రం:      బలే బావ (1957)

గానం:         ఘంటసాల

రచన:         అనిసెట్టి 

సంగీతం:   సుసర్ల దక్షిణామూర్తి

                      ఆ..ఆ...ఆ..

              ప.     ఆనందమంతా అనురాగమంతా

                      ఆశించవా యీ వేళా అందాలబాల అందాలబాల  | ఆనంద |

              చ.    ఆ చందమామయె ఆశించి పిలచె                        | ఆ చంద |

                      జగమే పులకించె                                                         | జగమే |

                      వికసించె తారలే వెదజల్లె కాంతులే

                      ఈ రేయిలోనా ఈ హాయి లోనా  ఆ..ఆ..                  | ఆనంద |

              చ.     చిన్నారి పూలే చిరు సిగ్గు లొలికే                        | చిన్నారి |

                      వలపే చిలికేనా                                                     | వలపే |

                      చల్లని గాలులే సయ్యాటలాడెలే

                      ఈ రేయి లోనా ఈ హాయి లోనా ఆ..ఆ..               | ఆనంద |

                      ఆ..ఆ..ఆ..

మల్లీశ్వరి-1951 నుండి మరపురాని దేవులపల్లి విలక్షణ విరహ గీతం "ఆకాశ వీధిలో"

వాహినీ వారి మల్లీశ్వరి. ఇది దేవులపల్లి వారి తొలి సినిమా. వారి పాటలు-మాటలు, ర'సాలూరు రాజేశ్వర రావు గారి కమ్మని బాణీలు, ఎన్.టి.ఆర్., భానుమతిల అద్భుత నటన, ఘంటసాల-భానుమతి గార్ల విలక్షణమైన గాన పటిమ అన్నీ కలబోసిన రాగేశ్వరి మల్లీశ్వరి. శ్రీ కృష్ణ దేవరాయలు పాలించే విజయనగరానికి సమీపాన నివసించే  పల్లెటూరి యువ ప్రేమికులు మల్లి, నాగరాజు. తెలియక వెటకారానికి మారువేషంలో వున్న రాయలు, పెద్దనలతో రాణివాసం పల్లకి కోరి, తద్వారా ప్రేమికులు విడిపోయి, విరహ వేదన అనుభవిస్తారు. అలనాడు మహాకవి కాళిదాసు ప్రేమికుల సంకేతాలను 'మేఘసందేశం' గా రచించగా, ఈ చిత్రంలో నాయికా నాయకుల నడుమ తొణికిసలాడే ప్రణయ స్పందనా తరంగాలను 'ఆకాశ వీధిలో హాయిగా' తేలియాడే మబ్బు తునకతో పంపారు శ్రీ కృష్ణ శాస్త్రి గారు. అంతేకాదు ఈ మల్లీశ్వరి మేఘమాల నిజంగానే దేశదేశాలు తిరిగింది, చైనాతో సహా. సాలూరివారికిష్టమైన ఈ చక్కని ఈ పాటను రాగ మాలిక గా భీంపలాస్, కీరవాణి, హంసానంది రాగాలలో కూర్చి  ఘంటసాల, భానుమతి గార్లతో పాడించారు సాలూరు వారు. 

ఈ పాట గురించి ఆకాశవాణి జనరంజని కార్యక్రమంలో శ్రీ ఘంటసాల మాస్టారు మాట్లాడుతూ ఇలా అన్నారు. (క్రింది ఆడియో ఫైలు క్లిక్ చేయండి.) 

ఆడియో మూలం: ఘంటసాల గాన చరిత  

~ మాస్టారి మాటలు ~ 

"తరువాత మల్లీశ్వరి చిత్రం. ఈ చిత్రంలో నేను పాడేటప్పుడు నాకు కలిగినటువంటి అనుభూతుల్ని, ఆనందం చెప్పలేనటువంటి పరిస్థితి. అందులో రాజేశ్వర రావు గారు సమకూర్చినటువంటి ’ఆకాశ వీధిలో’ అనేటటువంటి పాట భానుమతి తోటి కలిసి పాడినప్పుడు, ఈ పాట ఎంతో జనాదరణ పొందాలి, అది గాకుండా ఈ మేఘసందేశం అనేటువంటి ఆ సందేశాన్ని, కృష్ణశాస్త్రి గారు రచించినటువంటి భావాన్ని పోకుండా చక్కగా గానం చేయాలనే కుతూహలంతో ఎంతో శ్రద్ధ వహించి నేను పాడాను. ఆ పాడినందుకు భగవంతుడి ఆశీర్వాదాలతో ఆ సాంగ్ ఎంతో ప్రచారానికొచ్చి, బహుళ ప్రచారం పొంది మంచి కీర్తి ప్రతిష్టలు నాకు సంపాదించి పెట్టాయి. ఆ పాట ’ఆకాశ వీధిలో’, మల్లీశ్వరిలో ’ఆకాశ వీధిలో’ అనేటువంటి పాట వినండి" 

దేవులపల్లి           సాలూరు            ఘంటసాల       భానుమతి

చిత్రం:         మల్లీశ్వరి (1951)

రచన:         దేవులపల్లి వేంకట కృష్ణశాస్త్రి

సంగీతం:      సాలూరు రాజేశ్వరరావు

గానం:         ఘంటసాల, భానుమతి

                భానుమతి:   ఆకాశవీధిలో హాయిగా ఎగిరేవు

                                దేశ దేశాలన్ని తిరిగి చూసేవూ..ఊ..ఊ

                                ఏడ తానున్నాడొ బావా                           | ఏడ తానున్నాడొ |

                                జాడ తెలిసిన పోయి రావా...ఆ..ఆ..

                                చందాల ఓ మేఘమాలా ఆ.ఆ..

                ఘంటసాల:   గగన సీమల తేలు ఓ! మేఘమాలా..

                                మావూరు గుడిపైన మసలి వస్తున్నావా

                                మల్లి మాటేదైన నాతో.. 
                                మనసు చల్లగ చెప్పి పోవా...

                                నీలాల ఓ! మేఘమాలా ఆ..ఆ.

                                రాగాల ఓ! మేఘమాలా

                భానుమతి:   మమత లెరిగిన మేఘమాలా..ఆ...                 | మమత |

                                నా.. మనసు బావకు చెప్పి రావా

                                ఎన్నాళ్ళు నా కళ్ళు దిగులుతో రేపవలు           | ఎన్నాళ్ళు |

                                ఎదురు తెన్నులు చూసెనే... బావకై

                                చెదరి కాయలు కాసెనే ఏ..ఏ..

                                నీలాల ఓ! మేఘమాలా ఆ..ఆ..

                                రాగాల ఓ! మేఘమాలా

                ఘంటసాల:   మనసు తెలిసిన మేఘమాలా..ఆ..

                                మరువలేననీ చెప్పలేవా మల్లితో

                                మరువలేననీ చెప్పలేవా

                                కళ్ళు తెరచిన గాని కళ్ళూ మూసిన గాని                | కళ్ళు |

                                మల్లి రూపే నిలిచెనే నా చెంత

                                మల్లి మాటే పిలిచెనే

                 భానుమతి:   జాలి గుండెల మేఘమాలా..ఆ..

                                బావ లేనిదీ బ్రతుకజాలా..

                                జాలి గుండెల మేఘమాలా

                                కురియు నా కన్నీరు గుండెలో దాచుకుని

                                వానజల్లుగ కురిసిపోవా..

                                ఆనవాలుగ బావ మ్రోల