పలుకరాదటే, చిలుకా ఉలుకులేటికే? - ఘంటసాల, R.బాలసరస్వతి

షావుకారు-1950

"పల్లె జీవితాన్ని యధాతధంగా చిత్రీకరించిన సాంఘిక చిత్రం" అనే వాక్యాన్ని పబ్లిసిటీకి పోస్టరుపై ముద్రించి 1950 లో విడుదలైన విజయా వారి షావుకారు చిత్రం.  ఇందులో కథానాయకుడు (ఎన్.టి.ఆర్.) కథానాయిక (షావుకారు జానకి) ఇరుగు పొరుగు వారైనా వారి మధ్య మాటలు తక్కువే. కనులతో పలకరించి, ముఖకవళికలతో భావాన్ని గ్రహిస్తూ స్నేహితులౌతారు. క్రమంగా వారి స్నేహం ప్రేమగా మారుతుంది. "పలుకరాదటే చిలుకా" అని అతడు ఆమెను ప్రశ్నించాడు. కాని ఆమె బదులీయలేదు. తరువాత కొద్ది కాలానికి ఇద్దరికీ పెళ్ళయింది. అయితే పెళ్ళికి ముందు తన సఖుడు అడిగిన ప్రశ్నకు ఇపుడు బదులిస్తోంది నాయిక. తమలపాకుల కిళ్ళీలు భర్తకు అందిస్తూ సుతారంగా సమాధానమిచ్చింది నాయిక ఈ పాటలో. ఈ సన్నివేశ సందర్భానికి ఒక లఘు గీతం సముద్రాల రాఘవాచార్యులు వ్రాయగా ఘంటసాల మాస్టారు స్వరపరచి రావు బాలసరస్వతితో గానం చేసారు. 

 

		చిత్రం:	షావుకారు (1950)
		రచన:	సముద్రాల రాఘవాచార్య
		గానం:	ఘంటసాల, రావు బాలసరస్వతి
		సంగీతం:	ఘంటసాల
	చరణం:	ఘంటసాల:	పలుకరాదటే, చిలుకా ఉలుకులేటికే?
			పలుకరాదటే, వలపు చిలుకరాదటే
			చిలుకా పలుకరాదటే
		రావు బాలసరస్వతి:	మనసుదొకటియైతే మరి మాట చూపలేదా.. ఆఆ -2
			కన్నెబాసలింతేనని ఎదుట నిలచి పలుకరని -2
		ఘంటసాల:	తెలుసుకొంటినే చిలుకా పలుకు వింటినే
			నీ పలుకు వింటినే, చిలుకా తెలుసుకొంటినే

శ్రీశ్రీ తొలి తెలుగు చిత్ర గీతం 'జనన మరణ లీల' - 'ఆహుతి' అనువాద చిత్రం నుండి ఘంటసాల, రావు బాలసరస్వతి గళాలలో

శ్రీశ్రీ అనువాద సినీగీతాలు గురించి డా. పైడిపాల గారు ఆంధ్రభూమి వ్యాసంలో ఈ విధంగా వ్రాసారు.  "అభ్యుదయ కవిగా మహాప్రస్థాన కర్తగా లబ్ధప్రతిష్ఠులైన తర్వాతే శ్రీశ్రీ సినీరంగ ప్రవేశం చేసినట్టు చాలామందికి తెలుసు. కాని శ్రీశ్రీ సినీగేయ ప్రస్థానం అనువాద చిత్రంతో ఆరంభమయిందని, అనువాద చిత్ర రచనకు తెలుగులో శ్రీశ్రీయే ఆద్యులని తెలిసిన వాళ్లు తక్కువ. ఆ మాటకొస్తే శ్రీశ్రీ సినిమా పాటలున్న మొత్తం చిత్రాల్లో (255) నేరుగా తెలుగులో తీసిన చిత్రాల్లోని పాటల (450) కంటే అనువాద చిత్రాల్లోని పాటల సంఖ్యే (500) ఎక్కువ!  తనకు సినిమా సరదా పన్నెండేళ్ల వయసులోనే వున్నట్టు శ్రీశ్రీ ‘అనంతం’ ఆత్మకథలో రాసుకొన్నారు. మహాప్రస్థాన గేయం మార్పులతో ‘కాలచక్రం’ (1940) అనే చిత్రంలో రావడంతో శ్రీశ్రీ సినీ రంగంలో వేలు పెట్టినట్టయింది. అయితే శ్రీశ్రీ ఆ కవితను తన మొదటి సినిమా పాటగా పరిగణించలేదు. ఆ కవితను సినిమాలో వినియోగించుకోవడమే తప్ప ఆ నిర్మాతతో ముందుగా మాట్లాడుకొన్న స్వల్ప పారితోషికం కూడా వారు చెల్లించలేదట! 1946లో ఆర్.యస్.జునార్కర్ నిర్మించిన ‘నీరా ఔర్ నందా’ అనే హిందీ చిత్రాన్ని 1950లో నవీనా ఫిలిమ్స్ వారు జగన్నాథ్ పర్యవేక్షణలో ‘ఆహుతి’ పేరుతో అనువదించడంతో తెలుగులో అనువాద చిత్ర నిర్మాణశకం ఆరంభమయింది. ఆహుతి చిత్రానికి మాటలు పాటలు రాసే అవకాశం శ్రీశ్రీకి లభించింది. అలా సినీ రచయితగా తన పేరు తెరకెక్కించిన తొలి చిత్రం ఆహుతియేనని, అదే తన సినీ రచనకు పునాది వేసిందని శ్రీశ్రీయే స్వయంగా రాశారు." తను వ్రాసిన "ప్రేమయే జనన మరణ లీలా/ మృత్యుపాశమే అమరబంధమా/ యువ ప్రాణుల మ్రోలా...అనే పాట గురించి శ్రీశ్రీ యిలా గుర్తు చేసుకున్నారు - "సినిమాకు నేను రాసిన పాటలన్నింటిలోనూ యిది మొట్టమొదటిది. ట్యూన్‌కి మాత్రమే కాక పెదవుల కదలికకు కూడా సరిపోయే విధంగా ‘నీరా ఔర్ నందా’ అనే హిందీ చిత్రానికి రాసిన డబ్బింగ్ పాట యిది... ఆహుతిలోని పాటలన్నీ బాగున్నాయంటే అందుకు సాలూరు రాజేశ్వరరావు సంగీతం గొప్పగా తోడ్పడిందని చెప్పక తప్పదు. హిందీ ఒరిజనల్‌లోని ట్యూన్లంటినీ అతడు పూర్తిగా మార్చి తన సొంతముద్ర వేశాడు. సినిమాకు పాటలు రాయడం చాలా మంది అజ్ఞానులనుకునేటంత సులభం కాదు. ఇక డబ్బింగ్‌కు రాయడమనేది మరీ కష్టంతో కూడుకున్న పని. ఉదాహరణకు ‘ప్రేమయే’ అన్న పాటనే తీసుకుందాం. హిందీలో దీని పల్లవి ‘ప్రేమ్ హై జనమ్ మరణ్ - కా ఖేల్’. ఇందులోని ఆఖరి ‘కాఖేల్’ చాలా ఇబ్బంది పెట్టింది. ‘ప్రేమయే జనన మరణ హేల’ అని రాశాను. కాని ‘లీల’ మాట మొదట్లో స్ఫురించలేదు. ఆ రాత్రి కలత నిద్రలో రాజేశ్వరరావు ట్యూను మననం చేసుకొంటూవుంటే ప్రేమయే జనన మరణలీల’ అనే పల్లవి దొరికింది. మర్నాడు పాటంతా పూర్తి చేశాను."  పాటను అమర గాయకుడు ఘంటసాల మరియు లలిత సంగీత సామ్రాజ్ఞి రావు బాలసరస్వతి గానం చేసారు. ఈ చిత్రానికి సంగీత సారధి ర'సాలూరు రాజేశ్వర రావు.

	చిత్రం:	ఆహుతి (1950)
	సంగీతం:	సాలూరు రాజేశ్వర రావు
	గానం:	ఘంటసాల, రావు బాలసరస్వతి
	రచన:	శ్రీరంగం శ్రీనివాసరావు (శ్రీశ్రీ)

ప:	ఘం:	జనన మరణలీల, ప్రేమయే
		జనన మరణ లీల
		మృత్యుపాశమే అమర బంధమౌ -2
		యువప్రాణుల మ్రోలా..ఆ..ఆ..-2
		ప్రేమయే జనన మరణ లీల -2
చ:	ఘం:	తనుసామ్రాజ్యము స్మృతియే కాదా
		తనుసామ్రాజ్యము స్మృతియే కాదా
		నిలచు దృఢముగా మానసగాధ -2
	ఇ:	మృత్యుపాశమే
	బా:	అమర బంధమౌ
		మృత్యుపాశమే అమర బంధమౌ
		యువప్రాణుల మ్రోలా
		ప్రేమయే జనన మరణ లీల -2
		లీలా..

కృతజ్ఞతలు: ఈ వ్యాసంలోని ఉపోద్ఘాతం శ్రీ డా. పైడిపాల గారు ఆంధ్రభూమి లో 03-06-2014 న ప్రచురించిన శ్రీశ్రీ అనువాద సినీగీతాలు వ్యాసం నుండి యధాతథంగా గ్రహించడమైనది.అదనపు వివరాలు ఘంటసాల గళామృతము - పాటలపాలవెల్లి బ్లాగులో పొందుపరచిన శ్రీ కొల్లూరు సుబ్బారావు గారికి మరియు Wikipedia వారికి, శ్రవ్యఖండికను ఘంటసాల గానచరిత లో పొందుపరచిన శ్రీ నూకల ప్రభాకర్ గారికి హృదయపూర్వక కృతజ్ఞతలు.
Thanks to GVS Sastry garu for the audio clip loaded to You Tube.

మరొక మధురమైన యుగళగీతం - రావే ప్రేమలతా - పెళ్ళి సందడి నుండి

రిపబ్లిక్ ప్రొడక్షన్‌స్ పతాకంపై 1959 లో డి.యోగానంద్ దర్శకత్వంలో విడుదలైన సాంఘిక చిత్రం పెళ్ళిసందడి. ఇందులో ఎ.ఎన్‌.ఆర్., అంజలి, చలం నటించారు. ఈ చిత్రానికి ఘంటసాల మాస్టారే సంగీత దర్శకత్వం వహించారు. ఈ చిత్రంలో ఒక చక్కని పద్యంతో ప్రారంభమయి తదుపరి వినిపించే ఘంటసాల, రావు బాలసరస్వతీ దేవి ఆలపించిన యుగళగీతం 'రావే ప్రేమలతా'. పద్యం బహుశా మాండ్ రాగం లోను, పాటను శంకరాభరణ రాగంలోను కూర్చారు మాస్టారు. ఈ చిత్రానికి సముద్రాల జూనియర్ చక్కని పాటలు వ్రాసారు. ఈ పాటలో అందమైన యువతిని అందవతి అనే అరుదైన ప్రయోగం చేసారు సముద్రాల జూనియర్. హాయిగా, ఆహ్లాదంగా సాగే మధురమైన శృంగార యుగళగీతమిది. వినండి.

Thanks to Volga Video for up loading the video clip to You Tube

ఆడియో మూలం: వీడియో నుండి

 

	చిత్రం:	పెళ్ళి సందడి (1959)
	గీత రచన:	సముద్రాల జూనియర్
	సంగీతం:	ఘంటసాల
	నేపథ్య గానం:	ఘంటసాల, రావు బాలసరస్వతి

		ఆహా!
సాకీ:	ఘంటసాల:	చూపుల తీపితో కొసరుచున్‌ దరిజేరి మనోజ్ఞ గీతికా
		లాపన సేయు కూర్మి జవరాలొకవైపు, మరొక్క వైపునన్‌
		ఈ పసి కమ్మతెమ్మరలు ఈ పువుదోటల శోభలున్నచో
		రేపటి ఆశ నిన్న వెతలేటికి నేటి సుఖాలతేలుమా
		ఆ..ఆ..ఆ…ఆ..ఆ..ఆ..
పల్లవి:	ఘంటసాల:	రావే ప్రేమలతా, నీవే నా కవితా
		కిన్నెర మీటుల కిలకిలవే, పలువన్నెల మెఱపుల మిలమిలవే
	బాలసరస్వతి:	ఓహో! కవిరాజా, నేడే నెలరాజా
		ఎందులకోయి పరవశము, నీకెందులకోయీ కలవరము
చరణం:	ఘంటసాల:	పూవులలో, నును తీవెలలో, ఏ తావున నీవే వనరాణి
		పూవులలో నును తీవెలలో ఏ తావున నీవే వనరాణి
	బాలసరస్వతి:	అందవతి కనుపించినచో కవులందరి చందమిదేలే
		ఓహో! కవిరాజా, నేడే నెలరాజా
చరణం:	ఘంటసాల:	పరువులిడే, సెలయేరువలె, నిను చేరగ కోరును నా మనసు
		పరువులిడే సెలయేరువలె నిను చేరగ కోరును నా మనసు
	బాలసరస్వతి:	ఊహలతో ఉలికించకుమా, నవమోహన ఈ చెలి మదినీ
	ఘంటసాల:	రావే ప్రేమలతా, నీవే నా కవితా
చరణం:	బాలసరస్వతి:	ముచ్చటగా మనముండినచో మన మచ్చికకు జగమేమనునో
	ఘంటసాల:	లోకముతో మనకేమి పని, మనసేకమయీ మనముంటే
	బాలసరస్వతి:	నేనే నీ కవితా!
	ఘంటసాల:	రావే ప్రేమలతా!
	బాలసరస్వతి:	ఓహో హోహొహొహో
	ఘంటసాల:	ఓహో హోహొహొహో
	ఇద్దరు:	ఊ..ఊ..ఊ..ఊ..ఊ..ఊ..ఊ..